Overzicht broedgevallen van zeearenden in Nederland 2023

Wat een groei! 2023 werd een nieuw recordjaar voor de Nederlandse zeearenden en de groei is er nog niet uit. Mede dankzij de vele trouwe waarnemers kunnen we maar liefst 36 zeearendparen met nest of nestbouw noteren. Een mooie groei, na de 30 paren in 2022, de 22 paren met nest in 2021 en 20 in 2020.
Van de 36 paren met nest gingen er 32 over tot broeden. Vier nesten mislukten in de eifase. 28 nesten waren succesvol en kregen 48 nestjongen. 45 jongen vlogen uit. In 2022 vlogen 22 jongen uit en in 2021 15.

Tabel 1. Paren met nest(bouw) en broedsucces van zeearenden in Nederland in 2023 (Bron: Werkgroep Zeearend Nederland) .

Regio Gebied Broedend Nest-jongen Vliegvlugge jongen
Deltagebied Brabantse Biesbosch JA 2 2
Dordtse Biesbosch JA 1 1
Grevelingen JA 2 2
Haringvliet, Spuimonding JA 2 2
Krammer-Volkerak, Hellegatsplaten JA 2 2
Krammer-Volkerak, Krammer JA 0
Markiezaat JA 2 2
IJsselmeergebied IJmeer JA 2 2
Lepelaarsplassen JA 1 1
Makkumer Noordwaard JA 3 3
Oostvaardersplassen 1 JA 2 2
Oostvaardersplassen 2 NEE
Noord-Nederland Alde Feanen JA 2 2
Fochtelooerveen JA 1 1
Koudum JA 3 3
Lauwersmeer, Sennerplaat JA 1 1
Lauwersmeer, Zoutkamperplaat JA 1 1
Oost-Groningen JA 2 2
Sneekermeergebied JA 0
Zuidlaardermeer JA 2 2
Zuidwest Friesland JA 0
Paterswoldsemeer NEE
Midden-Drenthe NEE
Randmeren Drontermeer JA 2 2
Eemmeer JA 0
Ketelmeer, IJsselmonding JA 2 2
Nijkekerrnauw JA 1 1
Veluwemeer, Spijk-Bremerberg JA 2 2
Vollenhovermeer, Voorsterbos JA 1 1
Zwarte Meer, Vogeleiland JA 2 0
Zwarte Meer, Ramsgeul JA 2 1
Rivierengebied Waal, Betuwe JA 2 2
Waal, Oost JA 1 1
Waal, Millingerwaard NEE
Veluwe & IJsseldal Noord-Veluwe 2 2
Zuid-Veluwe 1 0
Totaal 48 45

Het paar van Koudum bracht wederom drie jongen groot. Ook vlogen drie jongen uit bij Makkum.

Jongen op het nest van de Korendijkse slikken. (c) Pepijn Calle.

Nieuwe broedgevallen werden aangetroffen in het IJmeer, Drontermeer, Sneekermeer, langs de Waal en langs de IJssel. Na jaren zonder broedpogingen was een paar succesvol in het Markiezaat. In de Oostvaardersplassen vestigde zich een 2e broedpaar, mogelijk van het paar dat vorig jaar in de regio van Zeewolde een broedpoging deed. Het nest hield het niet en dus werd er niet gebroed. Zowel in de Millingerwaard als in het Paterswoldsemeer startten nieuwe paren met nestbouw, maar tot broeden kwam het nog niet. In Midden-Drenthe leek het er naar uit te zien dat er weer gebroed zou worden, maar het paar verdween kort voor het broedseizoen geheel uit beeld.
In het Krammer-Volkerak werd een paar verstoord door een overnachtende sportvisser onder de nestboom. De eieren stonden op uitkomen, maar de zeearenden keerden niet terug. De man in kwestie is aangehouden en zal voor het Openbaar Ministerie moeten verschijnen.
In het Zwarte Meer ging een paar over tot broeden in een hoogspanningsmast. Zover bij ons bekend betreft dit het eerste geval in Europa. Eén van de jongen werd dood aangetroffen op  het nest.
Zowel in  het Zwarte Meer als op de Zuid-Veluwe ging een nestjong dood.. Het blijft speculatief, maar mogelijk was vogelgriep hier de boosdoener. In het kader van vogelgriep zijn op een aantal nesten jongen tijdens het ringen getest op dit virus wat onder sommige vogelsoorten hard toeslaat.

Alle waarnemers, terreinbeherende organisaties en Vogeltrekstation Wageningen worden bedankt voor het delen van de informatie om dit overzicht te kunnen maken en voor de mogelijkheid om nest- en ringonderzoek te kunnen doen. Daarbij een speciale dank aan een aantal waarnemers die enorm veel vrije tijd staken in het volgen van de broedparen en aan de waarnemers die afgelezen ringen doorgaven. Deze personen zijn onmisbaar voor de bescherming van broedende zeearenden en levert goede kennis over de groeiende Nederlandse populatie.

Meer informatie over het onderzoek aan en de bescherming van Zeearenden in Nederland is te vinden op onze website. Een uitgebreide bijdrage met meer informatie over broedende zeearenden in Nederland in 2023 zal ter publicatie worden aangeboden aan tijdschrift de Takkeling van de Werkgroep Roofvogels Nederland (http://www.werkgroeproofvogels.nl/).